Początek ruchu Badaczy Pisma Świętego w Rumunii

Opowiada siostra Viorica Rosca i brat Cornel Brie.

Prawda przyszła do Rumunii w roku 1911. W tym roku przybył do Rumunii ze Stanów Zjednoczonych brat Karoly Szabo. Fakt, że nastąpiło to dopiero wtedy, tłumaczy się pewną rozmową, jaka miała miejsce przed 1911 rokiem pomiędzy tym bratem a bratem Russell’em, w której br. Russell miał powiedzieć, że “nie nadszedł czas, aby Rumunia przyjęła Prawdę, gdyż nie jest jeszcze na to przygotowana”.

W 1911 roku, w czasie rządów Austro-Węgier, kiedy to Ardeal (prowincja Rumunii, inaczej: Transylwania) był częścią tego imperium, Prawda była zwiastowana w Rumunii. Brat Szabo przybył do Kościoła Baptystów w Jucu (Żuku), niedaleko Cluj (Kluż), i Stoboru, niedaleko Ruginoasa (Rudżinoasa), i głosił Prawdę, przedstawiając Boski Plan Wieków. W Cluj, w centrum miasta, wywiesił rysunek Planu Wieków. Następnie rozmawiał na ten temat z tymi ludźmi, którzy przechodzili, zainteresowali się i byli gotowi słuchać. Brat Szabo przywiózł ze sobą, ze Stanów Zjednoczonych, egzemplarze I Tomu w języku rumuńskim i rozdawał go na ulicach, w restauracjach i innych miejscach, gdzie mógł rozmawiać z ludźmi. Wiele z tych osób weszło w skład pierwszych zborów. Jego działalność w tym regionie sprawiła, że i obecnie w Transylwanii znajduje się zdecydowana większość braci rumuńskich.

To pierwsze wydanie I Tomu, rozdawane przez brata Szabo, można jeszcze dziś spotkać w Rumunii.

Ci, którzy przyjęli Prawdę w Jucu i Stoboru, oddzielili się od Kościoła Baptystów i uformowali własne zgromadzenie.

W 1914 roku, w czasie wojny, br. Russell wysłał wiele egzemplarzy I Tomu w języku rumuńskim na front. Wiadomo to stąd, że ci, którzy walczyli w Rosji, powracali do Rumunii przywożąc ze sobą właśnie I Tom.

W 1916 roku w Stanach Zjednoczonych została przetłumaczona na język rumuński broszura “Cienie Przybytku”, której wznowienie nastąpiło dopiero po rewolucji rumuńskiej w roku 1989.

Po I wojnie światowej w Cluj istniała drukarnia “Cartea Romaneasca” (Rumuńska Księga), która znajdowała się w pobliżu stacji kolejowej. Wydano tu następujące pozycje: “Cienie Przybytku”, broszurę “Co Pismo Święte mówi o piekle”, Mannę, śpiewnik “Imnuri crestine” (Pieśni chrześcijańskie), za którego wydanie odpowiadał brat Ioan Burlacu. Wydano także IV Tom.

W tamtym czasie bracia głosili Ewangelię, chodząc od domu do domu w niedziele i rozdając broszury.

Następnie, przy pomocy wszystkich braci z miast i wsi, wybudowano budynek w centrum miasta Cluj, gdzie swą siedzibę miał nowo założony Związek Badaczy Pisma Świętego. Budynek ten można oglądać i dziś, znajduje się w nim obecnie siedziba banku. W tamtym czasie mieścił on drukarnię, mieszkania dla braci, którzy w niej pracowali, oraz salę nabożeństw. Nabożeństwa odbywały się kilka razy w ciągu tygodnia. Drukarnia nazywała się “Viata” (Życie). Tutaj był drukowany IV Tom. Prawdopodobnie wydawane było też czasopismo, które, oprócz doktryn, poruszało tematy naukowe, ze względu na ich dużą popularność i poczytność w tamtym czasie.

Związek ten był założony w 1920 roku i działał 4 lata w formie spółki akcyjnej nie przynoszącej dochodu. Wspomagany był przez braci niemieckich, którzy udostępnili maszyny niezbędne do druku.

Przewodniczącym Związku był brat Ioan Sima, brat Nita Burlacu - sekretarzem, odpowiedzialnym także za druk śpiewnika, wydanego w 1924 roku.

W tym samym roku została wydana “Fotodrama Stworzenia” oraz Tom II. Tom III został wydany w odcinkach zamieszczanych w miesięczniku, którego nazwa brzmiała prawdopodobnie “Epoca de aur” (Złoty wiek). W tamtym czasie, w Tirgu Mures, został także wydany śpiewnik z nutami.

Dwaj bracia, Onisim Filipoiu i Iacob Filipoiu wydali VI Tom, przetłumaczony z języka niemieckiego. Pierwsze 6 rozdziałów zostało wydrukowanych w Cluj, następne - w Sibiu. Wymienieni wyżej bracia pracowali w Sibiu (miasto na południe od Cluj), w piwnicy, po kryjomu, gdyż praca ich nie była legalna. W posiadanym przez siostrę Viorikę egzemplarzu VI Tomu odnaleźć można datę 1926. Po rewolucji wznowiono to wydanie VI Tomu w Stanach Zjednoczonych. Obecnie bracia rumuńscy posiadają tylko to tłumaczenie VI Tomu, które nie jest kompletne i dokładne.

W latach 1932-35 w Arad (miasto na zachód od Cluj, położone blisko granicy węgierskiej) i Sibiu wydawany był miesięcznik “Studii in Scripturi” (Wykłady Pisma Świętego), w którym pojawiały się m.in. artykuły tłumaczone z niemieckiego czasopisma “Der Herold”, artykuły br. Russell’a, oraz V Tom, drukowany w odcinkach. Prawdopodobnie wszystkie one były tłumaczone z języka niemieckiego przez brata Onisima Filipoiu, który był redaktorem czasopisma.

Po śmierci br. Russell’a i po przejęciu inicjatywy przez br. Rutherford’a, napływające artykuły nie zgadzały się w treści z tymi pisanymi poprzednio przez br. Russell’a. W obliczu zmian w kierunku nauk, bracia rumuńscy odmówili drukowania artykułów. Wtedy bracia niemieccy zabrali maszyny drukarskie, które uprzednio udostępnili. Drukarnia została zamknięta, a ostatnią wydaną pozycją była broszura informująca o przyczynach likwidacji.

Związek stanął w obliczu bankructwa, z powodu długów dom Związku został skonfiskowany i sprzedany na licytacji. Od tego czasu, aż do rewolucji w 1989 roku, nie było możliwości publikacji. Pierwszą pozycją, która ukazała się po 1989 roku był V Tom (r.1993). Następne publikacje to: IV Tom, III i II Tom - poprawione wg oryginału w jęz. angielskim, I Tom oraz Manna - powtórnie przetłumaczone z języka angielskiego, broszura “Co Pismo Święte mówi na temat piekła?”. W Stanach Zjednoczonych wykonano również kopie I i VI Tomu - pierwszych tłumaczeń, Manny oraz śpiewnika. Tom VI, z uwagi na braki i nieścisłości pierwszego tłumaczenia, jest teraz tłumaczony przez siostrę Elizabetę Precup.

Niestety, czas zaciera szczegóły, daty i nazwiska. Dotarcie do pewnych źródeł jest coraz trudniejsze. Wiele wydarzeń traci wyraziste kontury i staje się opowieściami, które coraz mniej dają pewnych i konkretnych informacji. Ślad historii gubi się pomiędzy latami, wydarzeniami i osobami. Dlatego może ta historia jest tak skrótowa i pobieżna. Celowo pominięto tutaj życie braci w okresie komunizmu. Jest to temat na następny artykuł, który będzie może dłuższy i bogatszy w szczegóły. Okres ten wraz ze wszystkim, czego bracia w nim doświadczyli, ciągle jeszcze żyje w ich pamięci. Ale czasami chyba zbyt mało dbamy o to, by utrwalić okruchy naszej historii.

Piotr Kubic

Zdjęcia pochodzą ze zbiorów siostry Vioriki.

powrót do góry wersja do druku